Ταξιδιωτικό: Μια βόλτα μέχρι τ' Αγραφα.

Λίμνη Πλαστήρα. Μια «δυνατή», καθ’ όλες τις εποχές του χρόνου, οικολογική παράσταση, αποτυπωμένη στον καμβά της αγραφιώτικης φύσης μ’ όλες τις αποχρώσεις του ουράνιου τόξου.
Η ΩΡΑΙΑ ΚΟΙΜΩΜΕΝΗ ΤΩΝ ΑΓΡΑΦΩΝ
ΚΑΘ’ ΟΔΟΝ…
Η Καρδίτσα αποτελεί το πλησιέστερο με τη λίμνη αστικό κέντρο, καθώς απέχει μόλις 25 χλμ. ανατολικά. Ο οδικός άξονας που όλοι συνήθως ακολουθούν για να μεταβούν από τη θεσσαλική πρωτεύουσα στις όχθες της λίμνης Πλαστήρα είναι αυτός που οδηγεί –μέσω του χωριού Μητρόπολη– στο Μορφοβούνι, την ιδανικότερη αφετηρία για να πραγματοποιήσετε τον γύρο της λίμνης.
Το Μορφοβούνι (πρώην Βουνέσι), ιδιαίτερη πατρίδα του Νικολάου Πλαστήρα, του ζωγράφου Δημήτρη Γιολδάση και του συγγραφέα Αντώνη Σαμαράκη βρίσκεται κοντά στο θεσσαλικό κάμπο και ταυτόχρονα μέσα στη δυσπρόσιτη ορεινή αγκαλιά των Αγράφων. Αυτή η γεωμορφολογική ιδιαιτερότητα είχε καταστήσει το Μορφοβούνι ένα προσφιλές καταφύγιο παρανόμων, κατατρεγμένων, αλλά και αγωνιστών πατριωτών που μάχονταν τον εκάστοτε κατακτητή.

Στο Μορφοβούνι, ένα από τα μεγαλύτερα χωριά της ορεινής Καρδίτσας, εκτός από τον εκθεσιακό χώρο λαογραφικής τέχνης της αίθουσας Δημήτρη Γιολδάση, λειτουργεί και το Κέντρο Ιστορικών Μελετών Νικολάου Πλαστήρα, που περιλαμβάνει μόνιμη έκθεση φωτογραφίας και βιβλιοθήκη με 900 περίπου βιβλία, σχετικά με τη ζωή και το έργο του Νικολάου Πλαστήρα (1883-1953). Επίσης, 2 χλμ. πριν το Μορφοβούνι βρίσκεται η διασταύρωση που οδηγεί στη Μονή της Αγίας Τριάδας, ένα κτίσμα του 1858, που ανεγέρθηκε στη θέση μιας άλλης παλαιότερης μονής του 14ου αιώνα. Από τον εμπρησμό των ιταλικών στρατευμάτων κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, σώθηκε μόνο το καθολικό του ναού και ένα μεγάλο μέρος του εξωτερικού περίβολου.
Ακολουθώντας τον παραλίμνιο δρόμο με κατεύθυνση τους όμορους οικισμούς Κρυονέρι και Κερασιά, οι συναρπαστικές παραστάσεις της «Ωραίας Κοιμωμένης των Αγράφων» θα μαγνητίσουν το βλέμμα σας και θα απογειώσουν τις αισθήσεις σας. Οι δύο γραφικοί οικισμοί, πνιγμένοι στο πράσινο της τοπικής φύσης, δεν θα αργήσουν να κάνουν την εμφάνισή τους, καθώς απέχουν μόλις 6,5 και 7,5 χλμ. αντίστοιχα από το Μορφοβούνι. Το Κρυονέρι (πρώην Στούγκο) υπήρξε η ιδιαίτερη πατρίδα του
Χρήστου Καραχρήστου (γιατρού του Γεωργίου Καραϊσκάκη) και είναι ένας από τους οικισμούς που απώλεσαν σημαντικό μέρος των καλλιεργήσιμων εδαφών τους εξαιτίας της δημιουργίας της λίμνης.

Στην κοντινή Κερασιά, που οφείλει την ονομασία της στις πάμπολλες κερασιές που υπάρχουν στην περιοχή, αξίζει να επισκεφθείτε την εκκλησία της Κοίμησης της Θεοτόκου, που σύμφωνα με την τοπική παράδοση κτίστηκε κατόπιν υπόδειξης της ίδιας της Παναγίας. Το εσωτερικό του ναού κοσμούν αγιογραφίες που χρονολογούνται από το 1640.
Επόμενος προορισμός στο περιμετρικό ταξίδι της λίμνης, τα Καλύβια Πεζούλας. Έχοντας διατρέξει δάση από βελανιδιές και πλατάνια, θα προσεγγίσετε έναν από τους καλύτερα οργανωμένους χώρους αναψυχής της λίμνης, όπου έχετε την δυνατότητα  να απολαύσετε ποικιλοτρόπως τις χαρές του υδάτινου παράδεισου. Μπορείτε να  περπατήσετε χαλαρά κατά μήκος της λίμνης, να ακολουθήσετε πεζοπορικές διαδρομές στις κοντινές καταπράσινες πλαγιές, να διασχίσετε τα νερά της λίμνης με κανό ή με ποδήλατα-καταμαράν, να ιππεύσετε ένα όμορφο άλογο, να οδηγήσετε σε ορεινές διαδρομές με mountain-bike, ή να κολυμπήσετε στα κρυστάλλινα νερά της λίμνης.

Από τα Καλύβια Πεζούλας, μπορείτε να επιχειρήσετε μια μικρή παράκαμψη προς τα δυτικά και να φτάσετε στα χωριά Πεζούλα (2 χλμ.), Φυλακτή (4 χλμ.) και Νεράιδα (6 χλμ.). Στη διαδρομή Καλύβια Πεζούλας – Πεζούλα, ο βατός χωματόδρομος που ξεκινά στα αριστερά σας μέσα στο πυκνό ελατόδασος (υπάρχει ταμπέλα) καταλήγει μετά από 500 μ. στο ναό του Αγίου Παντελεήμονα, απ’ όπου μπορείτε να απολαύσετε μια πανοραμική θέα της λίμνης. Επίσης, η διαδρομή καθ’ οδόν προς τη Νεράιδα (που βρίσκεται σε υψόμετρο 1.200 μ.) θα σας μείνει αξέχαστη, όπως άλλωστε και η θέα που μπορείτε να έχετε από τα όρια του οικισμού.
Επιστροφή και πάλι στον παραλίμνιο δρόμο με κατεύθυνση το Νεοχώρι, τον επόμενο οικισμό της διαδρομής που βρίσκεται 5,5 χλμ. μακριά από τα Καλύβια Πεζούλας.

Το Νεοχώρι θεωρείται το «μπαλκόνι» της λίμνης Πλαστήρα. 

Απλωμένο στην πλαγιά των Αγράφων, το Νεοχώρι είναι προικισμένο με μια καταπληκτική θέα της γαλάζιας λίμνης. Ο συγκεκριμένος οικισμός γνώρισε ημέρες ευημερίας από τον 16ο ως το 18ο αιώνα, όταν αποτελούσε ένα από τα αξιολογότερα χωριά των Αγράφων. Κατά την παρουσία σας στο Νεοχώρι μην παραλείψετε να επισκεφτείτε το Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, Έρευνας και Επιστήμης, καθώς και τον Βοτανικό Κήπο Νεοχωρίου, που καταλαμβάνει μια έκταση δέκα στρεμμάτων κοντά στις όχθες της λίμνης.

Περίπου 13 χλμ. χωρίζουν το Νεοχώρι από το φράγμα της λίμνης, ενώ καθ΄οδόν παρεμβάλλεται το χωριό Μπελοκομίτης. Περίπου 2 χλμ. πριν τον Μπελοκομίτη τολμήστε μια μικρή παράκαμψη 8 χλμ. προς το χωριό Καρίτσα, ένα από τα παλαιότερα της περιοχής. Κοντά στο χωριό, σε υψόμετρο 1.400 μ., δεσπόζει η σκαλισμένη στο βράχο Μονή της Παναγίας της Πελεκητής, που εικάζεται ότι λαξεύτηκε στο βράχο με τη χρήση μόνο ξύλινων εργαλείων, σύμφωνα με τις προσταγές της ίδιας της Παναγίας. Η Μονή της Παναγίας ξεκίνησε να κατασκευάζεται από τον μοναχό Πορφύριο γύρω στο 1500, για να ολοκληρωθεί τριάντα χρόνια αργότερα από τον Όσιο Δαμιανό.
Οι λάτρεις του ψαριού έχουν την ευκαιρία να γευτούν στον Μπελοκομίτη –λόγω του ιχθυοτροφείου που λειτουργεί λίγο έξω από το χωριό– εύγευστη πέστροφα. Οι ταβέρνες και οι ψησταριές της περιοχής προσφέρουν σε αφθονία ψητές πέστροφες, που ψαρεύονται επί τόπου. Για τους λάτρεις του καλού φαγητού, η τοπική γαστρονομική παράδοση επιτάσσει κατσίκι γεμιστό στη γάστρα, αγριογούρουνο στιφάδο, κουνέλι λεμονάτο, μπομπόρι (λουκάνικο με πράσο), χοιρινό πρασοσέλινο, τραχανά, χειροποίητες πίτες (μπατζίνα, πλαστός), καθώς και κρασί από τους αμπελώνες του Μεσενικόλα.

Το εντυπωσιακό φράγμα της λίμνης (έχει διαστάσεις 83 μ. ύψος, 220 μ. μήκος και 4 μ. πλάτος), που ορθώνει το τσιμεντένιο του ανάστημα απέναντι στα ορμητικά νερά του ποταμού Μέγδοβα, του Ταυρωπού των αρχαίων χρόνων, στάθηκε η αιτία δημιουργίας του υδάτινου χάρτη της λίμνης Πλαστήρα. Η ιδέα του φράγματος ήταν μια έμπνευση του Νικολάου Πλαστήρα (1925) και θεωρήθηκε ως η απόλυτη λύση στο πρόβλημα της λειψυδρίας που μάστιζε την πεδιάδα και τα χωριά της Νότιας Καρδίτσας. Το μεγαλόπνοο αυτό έργο υλοποιήθηκε τελικά το 1959, έξι χρόνια μετά το θάνατο του Νικολάου Πλαστήρα, ενώ με τα νερά της λίμνης που δημιουργήθηκε λειτουργεί παράλληλα και ένας υδροηλεκτρικός σταθμός της ΔΕΗ.
Μετά το φράγμα, ο στενός και γεμάτος στροφές οδικός άξονας αρχίζει να ανηφορίζει προς τα χωριά Μούχα και Καστανιές, που απέχουν 3 και 5,5 χλμ. αντίστοιχα από το φράγμα. Μετά τις Καστανιές θα φτάσετε στο χωριό Λαμπερό (πρώην Τετάγι), την ιδιαίτερη πατρίδα του Καπετάν-Αγραφιώτη, οπλαρχηγού της επανάστασης του 1821. Μόλις 4 χλμ. βορειότερα απλώνεται ο παραλίμνιος οικισμός του Αγίου Αθανασίου, που διαθέτει παραλία για κολύμπι και έχει κατάλληλη υποδομή για καφέ και φαγητό δίπλα στις όχθες της λίμνης.

Περίπου 7 χλμ. μετά τον Άγιο Αθανάσιο, θα φτάσετε στη διασταύρωση για το Μοσχάτο. Σε κοντινή απόσταση από τη διασταύρωση δεσπόζει η Μονή Κορώνης, το σπουδαιότερο θρησκευτικό μνημείο του νομού Καρδίτσας, που διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στη θρησκευτική και πνευματική αφύπνιση των Θεσσαλών κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας. Στη Μονή Κορώνης, ένα επιβλητικό καστρομοναστήρι, λειτούργησε κατά την τουρκοκρατία κρυφό σχολειό, ενώ αξιόλογες είναι οι αγιογραφίες κρητικής τεχνοτροπίας του 16ου αιώνα (1587) που διασώζονται στο καθολικό του ναού.
ΕΚ ΒΑΘΕΩΝ…
Επιστροφή ξανά στον παραλίμνιο δρόμο και πορεία για το χωριό Μεσινικόλα, που απέχει 6 χλμ. από τη διασταύρωση. Με την άφιξή σας στο χωριό Μεσινικόλα, που φημίζεται για την εκλεκτή ποικιλία κρασιών που παράγουν οι αμπελώνες του, ουσιαστικά ολοκληρώνεται η περιμετρική περιήγηση της λίμνης Πλαστήρα. Πρόκειται για μια διαδρομή που αγγίζει -μαζί με τις παρακάμψεις- περίπου τα 90 χλμ. Εκτός από τα χωριά που βρίσκονται περιμετρικά της λίμνης, ένας μεγάλος αριθμός παραδοσιακών αγραφιώτικων οικισμών κρύβονται στην ευρύτερη ορεινή περιοχή (Ανθηρό, Κουτσοπαππούλου, Καροπλέσι, Ίταμος, Ραχούλα, Καταφύγιο, Πορτίτσα, Μοσχάτο) και καρτερούν υπομονετικά τους ανήσυχους φυσιολάτρες και τους επίδοξους εξερευνητές να τα ανακαλύψουν.
ΔΙΑΜΟΝΗ
ΚΑΛΥΒΙΑ   ΠΕΖΟΥΛΑ
1) Ξενοδοχείο «Πεζούλας»  Τηλ. 24410-92448
2) Ξενοδοχείο «Οδυσσέας»  Τηλ. 24410-92988
3) Ξενοδοχείο «Μέγδοβας»  Τηλ. 24410-92377
4) Ξενοδοχείο «Πλαστήρας» στην Νεράιδα  Τηλ. 24410-92460
ΚΑΣΤΑΝΙΑ
1) Ξενώνας «Καστανιά»  Τηλ. 24410-94155
2) Ξενώνας «Καλλιστώ» Τηλ. 24410-9715
ΝΕΟΧΩΡΙ
1) Ξενοδοχείο «Νέβρος»  Τηλ. 24410-93201
2) Ξενοδοχείο «Ανατολή»  Τηλ. 24410-93063
3) Ξενοδοχείο «Φώτας»  Τηλ. 24410-93390
4) Ξενοδοχείο «Πάνδιων» Τηλ. 24410-93440
5) Ξενοδοχείο «Αγνάντι»  Τηλ. 24410-93190
6) Ξενοδοχείο «Ναϊάδες»  Τηλ. 24410-93333
7) Ενοικιαζόμενα δωμάτια «Σταυρούλα»  Τηλ. 24410-93108
8) Ενοικιαζόμενα διαμερίσματα «Αντιγόνη»  Τηλ. 24410-93
ΜΠΕΛΟΚΟΜΙΤΗΣ
1) Ενοικιαζόμενα διαμερίσματα «Κτήμα Αλωνάκι» Τηλ. 24410-93420
ΑΓΙΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ
1) Ενοικιαζόμενα διαμερίσματα «Νάκος» Τηλ. 6979-338520, 6977-552872
ΜΟΣΧΑΤΟ
1) Ξενοδοχείο «Βάκχος»  Τηλ. 24410-55435
ΦΥΛΑΚΤΗ
2) Ξενοδοχείο «Φυλακτή»  Τηλ. 24410-92840
ΧΡΗΣΙΜΑ ΤΗΛΕΦΩΝΑ
ΝΕΟΧΩΡΙ
1) Αστυνομία  Τηλ. 24410-93216
2) Αγροτικό ιατρείο  Τηλ. 24410-92297
3) Δήμος  Τηλ. 24410-99020
ΜΕΣΕΝΙΚΟΛΑΣ
1) Αστυνομία  Τηλ. 24410-95240
2) Κέντρο Υγείας  Τηλ. 24410-95226
3) Δήμος  Τηλ. 24410-95631
ΚΑΛΥΒΙΑ ΠΕΖΟΥΛΑΣ
1) Αστυνομία  Τηλ. 24410-93216
2) Αγροτικό ιατρείο  Τηλ. 24410-92297
3) Δήμος  Τηλ. 24410-92297
ΓΕΥΣΕΙΣ
Η τοπική κουζίνα των Αγράφων προτείνει ντόπια ψητά κρέατα (κοκορέτσι, αρνί και κατσίκι ψητό, λουκάνικα), καλομαγειρεμένο κυνήγι, ντόπιες πίτες, σπληνάντερο, τυρί και φυσικά πέστροφες από τα ιχθυοτροφεία της περιοχής. Δοκιμάστε όλα τα τοπικά εδέσματα με ντόπιο δυνατό τσίπουρο και γλυκόπιοτο κρασί από τους αμπελώνες του Μεσενικόλα. Αν είστε οπαδοί των οικολογικών προϊόντων, αναζητήστε στο Μορφοβούνι τα προϊόντα του «Συνεταιρισμού Γυναικών Λίμνης Πλαστήρα». Εδώ μπορείτε να προμηθευτείτε οικολογικά κηπευτικά (πατάτες, ντομάτες, φασόλια), γλυκά του κουταλιού φτιαγμένα με παραδοσιακό τρόπο, λικέρ από φρούτα της περιοχής (ρόδο, βάτα), χυλοπίτες, τραχανά, ρίγανη και διάφορα αφεψήματα (τσάι και χαμομήλι). Παρόμοια ποικιλία προϊόντων θα βρείτε και στα υπόλοιπα χωριά της λίμνης, καθώς και σε υπαίθριους πωλητές περιμετρικά της λίμνης. Φεύγοντας από την περιοχή αγοράστε μέλι, κάστανα, καρύδια, βότανα, λουκάνικα, φασόλια, παραδοσιακά υφαντά, κεντήματα και γαλακτοκομικά είδη.
Από τον Κώστα Μητσάκη